Tevhid; varlığın bilhassa insanın Halik’i ile tevhididir.

Yaratan tektir. El Vahid olan Allah, çok görünüm içinde tek olandır. Yani bu çift yaradılış içindeki çokluk ilâhi yasadır ve Tevhidi, yani tek olan Allah’ı söyler. Çokluk, o teke hayrandır. Tevhid; varlığın bilhassa insanın Halik’i ile tevhididir. Varlık, Allah’la nefes alır verir. Yaratanı görüp yaratılanı görmemek olmaz! Yaratılıştan da yaratanı görmemek olmaz. Esas tevhit “la ilahe illallahtır’.

Binlerce ağaç, binlerce yıldız vardır hiç biri birbirine benzemez, ama O teki söyler. Her şey dile gelmiş o tek Allah’ı söyler. Allah’ın yaratmış olduğu varlık içinde, en kabiliyetli varlık insandır. Çalıştıkça, düşündükçe kabiliyeti ortaya çıkar. Çalışmayan, düşünmeyen de dumura uğrar.

İnsanların çoğu Allah’a inandık derler, diğer yandan da ona eş koşarlar. Çünkü bunlar, Allah’ı kendi nefislerine göre bilirler. Tanımadığını nasıl sevsinler, O güzeli tanıyorsan seversin. Ama bunlar bir yandan inandıklarında inatla ısrar ederken, Hakkı kabul etmez; bildiklerinde inat ederek cahilliklerinde ısrar ederler. Öğrenmek onlara zor gelir. Yanlışlıklarını kabul etmezler. Ben de onların yanlışını düzeltmekte israr ettiğim için bana kırılırlar, küserler, kaçıp giderler. Sen Hak sahibi ol! Hakkı doğruyu kabul et ki, yanlış seni üzerek doğruyu kabule zorlamasın!

Hibe eden, hibe ettiği kimseden bir şey beklemeyen veren kimsedir. Ben de inşallah, herkese Allah için sohbet ederim, onlardan hiçbir şey beklemem. Bu yolda hibem helaldir. Bir insanın hiçbir şey öğrenmeden, Allah’ı bilmeden yetişmesi İnsanı, hayvan yerine koymaktır!

Esas olan insanın kendini korumayı, Hak’tan ayrılmamayı; riya yapmamayı; Allah’tan hidayet dilemeyi; Allah’tan gönül zenginliği dilemeyi bilmesidir. Onu yetiştirirken Allah’ı ve bütün bunları ona öğretmek, onu Allah’a yaklaştırmaktır. İşte bu kurbiyettir!

Bunları sana öğreten, öğretmenin Mürşid-i Kâmilse; sen onun talebesisin Mollanın değil, bunu bil!

Zat tevhidi, sıfat tevhidi, efal tevhidi: Bu tevhitler Ahede varır.

El Muktedir; Mutlak iktidar sahibi olan, cümle iktidara Rahmeti ile baş eğdiren demektir. Mutlak iktidar Allah’ındır. İzzet ve ikram istiyorsan Aziz ve muktedir olan Allah’tan iste! Gönlünüzün emrine ayaklarımız boyun eğdiği için buradasınız ve şimdi buraya geldiniz. Allah’a tabi olmayana, kimse tabi olmaz.

Dünyayı oyuncak saysan da, o sana emanettir. Dünyada güçlü olmak güç görünür, asıl merhametli olmak güçtür. Ameller niyetlere göredir. Sana verilen gücü, ahlaki kullanmazsan sana bela olur.

Allah, hiçbir şeyi manâsız yaratmamıştır. Bu misal âleminin maddesi dünyada, manası ahirettedir. Allah, Rahman ve Rahimdir, Kerimdir. İnsan maddeye, eşyaya daldı.

O’nu yani yaratanı unuttu. Aslında dünya soyut, ahiret somuttur. Buraya geçici bakanlar, ahirette kalıcı bakarlar. Madde soyuttur, geçicidir. Maneviyat somuttur, kalıcıdır.

Yarabbi El Maliksin mülküne sahipsin; El Meliksin milkine sahipsin! Yani esas sensin Yarabbi, öğretirsin. Bilhassa fiilin, Celâli vel-ikramdır.

Allah seni, şerefli kıldı, kendine kul kıldı. Kendinde gayriye kul olmana razı olmaz! Ehil olan, Allah’ı bir karıncasından öğrenir. Sen, bu sıfat âleminde, Onu sana anlatan; sıfatı ilahi olan Esmaül Hüsna’dan öğren!

El Vehhab; gerçekte verendir. Karşılık beklemeden veren, hibe eden yalnız Vehhab olan Allah’tır.

O Vahidun Kahhardır.

El Vahidül Kahhar olan Allah! Kahrın da hoş, lütfun da hoştur ya Rab!

Firavun, herkesi yener, su da, firavunu yener. Nemrut’u da bir sinek yener. İşte böyle, Allah, Kahhar ismiyle hizaya getirir. En büyük yenen, Allah’tır.

Allah’ sız düşünme, Allah’ sız hesap yapma, Allah’la plan yap, inşallah de! Allah’ın vermesi, lütuf, alması da lütuftur. Ondan manasız hiçbir şey zuhur etmez.

Allah kurduğu sistemi bozmaz. Sistemi bozmaya kalkmak, insanın cahiliyetindendir. Savaş, cahilin işidir. İnsanlık, buna Donkişot’un değirmenler savaşı der.

Veciz Sözler:

Doğum ölüm Allah’tandır. Bu da Halik’ in yaratmasıdır. Allah doğmamış ve doğurulmamıştır.

“Yarabbi bittim” de ki Allah ‘da sana yettim desin. Allah sana kâfi değil mi? İktidarınla böbürlenme, zevalsiz iktidar Allah’a aittir, O’nundur.

Ey başkalarına pend eden, gel hele bir müddet otur da kendine pend et! Oysaki pendini tutan, kendine huyuna uygunu tutar.

Yeryüzünü fethetsen ve benim desen; Allah, hayır O Benimdir der.

Kafasında katlanmış olan yani sabit fikir olmuş bir insan; kuru ağaçtır yeşillenmez. Bahçede bir ağaç var, o ancak odun olur.