Sevgi gönlü hür kılar. İsabetli hüküm, Hikmettir. Tutku zehirlidir. Övgü Allah’ a aittir, kula zarardır, günahtır, vebaldir. Allah’ tan gayrı kimseye övgü vermeyin, günah işlersiniz.

Zikir; Allah’ı anmaktır, Kur’an’dır, manevi sohbettir. Bedenî ilahi raksa girmektir, semadır, semahtır.

El- Hasib, yarattığını bir hesap üzere tutar. Kul, Allah’ın yarattığıdır. Başta insan, sonra varlığı Esma-i Hüsna ile yaşayandır. Bu da Allah’ la yaşamaktır. El Muhasip olan Allah’ ı, daima hesaba katmaktır.

Varlığa ayrı ayrı suret koyan Allah, onları birbirlerinden ayırır. Eşya surettir, resimdir, hayaldir. Hafıza bunları kaydeder. El Muhavvir; yaratıklara ilk şekli verendir.

Haşr suresi: El Cabbar; varlığı tamir eden, varlığı amacına ‘Cebr’ eden.

Allah’ın sünnetinden barışık olmayan, kendinden barışık olamaz.  Görünüşte kalan, içindeki hakikati göremez.

Maddeyi de, nefsâni oluşu da manevi sayan aldanmaktadır.  Mânâ  ve maneviyat gönülde, gönül bakışındadır. Madde, nefsi âlem, kendine zarar verir. Bedenin belini çatlatır; yüktür, sıkıntıdır. Maneviyat huzurdur, afiyettir. En büyük aldanma; maddi, nefsi adamı manevi adam saymak, ona bağlanmaktır. Zan, zannetmek; idrak zayıflığıdır.

Bozulma ve düzelme de bir hesap üzere, bir düzen üzere oluşur. Hikmet bakışı ile bakarsan her şey mükemmeldir.

‘’Taş yerinden oynadı, tedirgin oldun. Candır hareket eder, taş bile yerinden oynar. Kalk, kalk, yatma kalk!’’,

‘’Bir güzel halet ile yâdıma geldin. Beste, güfte güzeldi. O sabah; sabah güzel, sabah ferah, sabah özel!..’’

Mürit olmak, Mürşit’ine adanmış olmaktır, talip olmaktır. Onun imkânlarını, kendi nefsâni arzularına kullanmak değildir.

Nebi, haber demektir. Nebi, haber verendir.  Manevi insanlar; Mürşitler gibi insanların üzerlerindeki sıkıntıyı, zinciri kurtarmaya çalışırlar.

Madde enerjinin katı halidir. Madde bir enformasyon ile enerjiye döner. İşte, Atom fiziği budur. Her şey tükenir biter, Allah her şeye yeter. Allah, Hallak’ tır, daima yaratır. Anlam ve amacı Esma-i Hüsna verir. Her şey ölecek bitecek, El Hak,  Allah baki kalacak, ölüm meleğine lüzum kalmayacak.

Allah insana süre vermiştir. Ecel; bu sürenin sonudur. Yeni bir başlangıçtır. Yeni bir süre, Hak’ tır.

Hak: Beka duygusu